Ratujmy trzmiele...
- słów kilka o wyprawie uczniów PSP w Olszance
do Bierkowic
Albert Einstein kiedyś powiedział: „Gdy zginie ostatnia pszczoła na kuli ziemskiej, ludzkości pozostaną tylko 4 lata życia”. Niestety skupiając się na pszczołach, zapominamy o ich bliskich krewnych – trzmielach. A trzeba wiedzieć, że tym również grozi wyginięcie! Trzmiele, podobnie jak pszczoły, w środowisku odgrywają ogromną rolę w ciągłej produkcji żywności. Te małe organizmy w ciągu swojego - stosunkowo krótkiego - życia mają jedno podstawowe zadanie – przetrwać i wykarmić następne pokolenie. Z naszej jednak strony ich celem jest przenoszenie pyłku z jednych kwiatów na inne w celu zapylenia kwiatów. Jak powszechnie wiadomo, wiele roślin wymaga zapylenia, gdyż w przeciwnym razie owoców lub warzyw nie będzie w ogóle, lub będą one małe i słabo się będą przechowywały. A przecież trzmiel może być bardziej pożyteczny niż pszczoła. Niewiele osób o tym wie. Ma dłuższy języczek, dzięki czemu potrafi zapylić kwiaty, z którymi pszczoła sobie nie poradzi, a ponadto jest od niej bardziej wydajny i mniej agresywny. Jedynym jego felerem jest to, że produkuje bardzo niewielkie ilości miodu i zapewne dlatego nie cieszy się takim uznaniem jak pszczoły.
Populacja trzmieli w ostatnich latach zmniejszyła się o prawie 90%, a to za sprawą środków owadobójczych, chemikaliów i coraz mniejszej bioróżnorodności roślin. Miejsca, w których zakładają swe gniazda lęgowe: gleba, gruzowiska, przewalone drzewa, często są niszczone poprzez wypalanie traw, usuwanie starych drzew i zamianę łąk na pola uprawne. Mając to na względzie Filharmonia Opolska w Opolu w partnerstwie z Teatrem im. Jana Kochanowskiego w Opolu, Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu oraz Województwem Opolskim stworzyła projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego na lata 2014 – 2020 pn. Ochrona trzmiela i siedlisk z nim związanych oraz promowanie postaw społecznych sprzyjających ochronie bioróżnorodności w Województwie Opolskim. Celem projektu jest zachowanie i ochrona środowiska naturalnego i wspieranie efektywnego gospodarowania zasobami poprzez różnorodne działania. W ramach tego projektu Muzeum Wsi Opolskiej zorganizowało 13 czerwca 2016 r. dla uczniów naszej szkoły zajęcia edukacyjne. Tematy warsztatów to: "Rola trzmiela w przyrodzie" i "Rośliny ważne dla trzmieli i innych owadów pożytecznych". Podczas kilkugodzinnej wizyty na terenie skansenu dzieci zapoznały się z najważniejszymi informacjami dotyczącymi trzmieli, ich życia, rozwoju, zwyczajów i zalet. Następnie wybrały się na spacer w celu poznania tradycyjnych, przydomowych ogródków, w których dominowały kwiaty i rośliny, będące przysmakiem trzmieli m. in.: czerwona koniczyna, naparstnica, nasturcja, lwia paszcza, fasola, bób, słonecznik itp. Prowadząca zajęcia opowiadała o sposobie uprawy tych roślin, wspomniała również o wierzbie, która ma szczególne znaczenie i bardzo dobry wpływ na przywabienie trzmieli. Zachęcała do siania i sadzenia różnych roślin w swoich domach, ogrodach i sadach, każdy chętny mógł już na miejscu zasiać ulubione kwiaty do doniczek i zabrać je ze sobą do domu lub szkoły.
Największym uznaniem cieszyły sie wśród wszystkich zajęcia praktyczne, które polegały na wykonaniu domków dla trzmieli. Zabawy było sporo, dla niektórych było to pierwsze spotkanie z młotkiem i gwoździami. Wkrótce każda z grup stworzyła prześliczny domek dla naszych malutkich przyjaciół. Część domków pozostawiliśmy w skansenie, a część zabraliśmy ze sobą, aby podczas zajęć przyrodniczych prowadzonych przez p. Annę Machowską zainstalować je na terenie naszej szkoły. Gotową budkę możemy przybić do drzewa, szopki, płotu lub umieścić ją pomiędzy gałęziami. Ważne jest, aby stała stabilnie, była wystawiona na promienie słoneczne i deszcz nie wpadał do otworu wlotowego. Zbadano, że im niżej znajduje się taki domek, tym częściej jest on zasiedlany. Podczas przerw między warsztatami braliśmy udział w zajęciach plastycznych, pikniku, zajęciach z kowalstwa, oraz lekcji podczas, których poznawaliśmy dawną szkołę i panujące w niej zwyczaje i reguły.
Zarówno udział w warsztatach jak i zajęciach edukacyjnych, praktycznych uświadomiły nam, jak bardzo ważna jest rola trzmieli w naszym życiu.
Tekst i foto Joanna Sowierszenko